ԱՅՍՕՐ ԿԱԹՈՂԻԿԷ ԱՇԽԱՐՀԸ, ԵՒ ՈՉ ՄԻԱՅՆ, Կ’ՈԳԵԿՈՉԷ ՍՈՒՐԲ ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ՊՕՂՈՍ Բ.Ի ԾՆՆԴԵԱՆ 100 ԱՄԵԱԿԸ

ԱՅՍՕՐ ԿԱԹՈՂԻԿԷ ԱՇԽԱՐՀԸ, ԵՒ ՈՉ ՄԻԱՅՆ, Կ’ՈԳԵԿՈՉԷ ՍՈՒՐԲ ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ՊՕՂՈՍ Բ.Ի ԾՆՆԴԵԱՆ 100 ԱՄԵԱԿԸ

Յովհաննէս Պօղոս Երկրորդը 2001 թ. Սեպտեմբերի 25-ին եռօրեայ այցով ժամանեց Հայաստան։

Այսօր կաթողիկէ աշխարհը, և ոչ միայն, ոգեկոչում է Սուրբ Յովհաննէս Պօղոս Երկրորդի ծննդեան 100 ամեակը։ Իր քահանայապետութեան շրջանում Նորին Սրբութիւնը իրականացրել է 250 այցելութիւններ, որոնցից մէկը՝ Հայաստանի Հանրապետութիւն:

Յովհաննէս Պօղոս Երկրորդը 2001թ. Սեպտեմբերի 25-ին եռօրեայ այցով ժամանեց Հայաստան։ Երեւանի «Զուարթնոց» օդանաւակայանում Հռոմի Պապն ասաց, որ «…Կաթողիկէ Եկեղեցին կիսում է ձեր եւ բոլոր հայերի անհուն ուրախութիւնը՝ այս մեծապէս սիրեցեալ երկրում քրիստոնէութիւնը որպէս պետական կրօն հռչակման 1700-ամեակի առթիւ»։ Օդանաւակայանում Յովհաննէս Պօղոս Երկրորդը դիմաւորեցին Հայաստանի նախագահը եւ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսը: Սուրբ Աթոռի ողջ պատմութեան ընթացքում սա Հռոմի Սրբազան Եկեղեցու առաջնորդի առաջին այցն էր Հայաստան։

Յովհաննէս Պօղոս Երկրորդը կանգնած է եղել ակունքներում այն մեծ գործընթացների, որոնք տեղի ունեցան Արեւելեան Եւրոպայում՝ նշանաւորելով մարդու իրաւունքների եւ հիմնարար ազատութիւնների նոր դարաշրջան։ Անդրադառնալով այդ նոյն տարում Եւրոպայի Խորհրդին մեր երկրի անդամակցութեանը, Երեւանում Հռոմի Պապը նշեց, «Հայաստանը դարձաւ Եւրոպայի խորհրդի անդամ, եւ սա ցոյց է տալիս ձեր վճռականութիւնը՝ հաստատակամօրէն աշխատելու եւ քաջութեամբ իրագործելու պետութեան հաստատութիւնների ժողովրդավարական բարեփոխումները, որոնք անհրաժեշտ են քաղաքացիների մարդկային եւ քաղաքացիական իրաւունքների հանդէպ յարգանքը երաշխաւորելու համար»:

Պետական արարողակարգով նախատեսուած Յովհաննէս Պօղոս Երկրորդն այցելեց Ծիծեռնակաբերդ՝ Մեծ Եղեռնի յուշահամալիր իր յարգանքի տուրքը մատուցելու 1915թ. Օսմանեան կայսրութիւնում իրականացուած Հայոց ցեղասպանութեան զոհերի յիշատակին: Այցի ընթացքում Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի և Հռոմի Պապի միջև ստորագրուեց համատեղ հռչակագիր, որում յստակօրէն նշուեց XX դարի առաջին ցեղասպանութեան մասին։

Յատկանշական է, որ Ցեղասպանութեան ճանաչմանը վերաբերող այդ ձեւակերպմանը տարիներ անց, 2016թ.-ին յղում կատարեցին Գարեգին Բ. կաթողիկոսը և Ֆրանչիսկոս Պապը վերջինս Հայաստան այցի օրերին ստորագրած մէկ այլ համատեղ հռչակագրում, նշելով, որ «Գոհունակութեամբ ու հոգեւոր ուրախութեամբ ենք անդրադառնում, որ 2001 թուականին քրիստոնէութիւնը Հայաստանում պետական կրօն հռչակման 1700-ամեակի առիթով Հայաստան այցելեց Սուրբ Յովհաննես-Պօղոս Բ. Պապը՝ որպէս Հայ և Կաթողիկէ Եկեղեցիների եղբայրական ջերմ յարաբերութիւնների պատմութեան նոր էջի վկայութիւն: Մենք երախտապարտ ենք, որ շնորհն ենք ունեցել միասին լինելու Հռոմի Սուրբ Պետրոսի տաճարում, հանդիսաւոր պատարագի ժամանակ, 2015թ, Ապրիլի 12-ին, որտեղ մենք մեր յանձնառութիւնն արտայայտեցինք հակադարձելու բռնութեան ու անհանդուրժողականութեան ցանկացած դրսեւորում՝ վերակոչելով այն, ինչ արդէն հաստատուել էր Յովհաննէս Պօղոս Բ.ի եւ Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի կողմից ստորագրուած համատեղ յայտարարութեան մէջ, որ «մէկուկէս միլիոն հայ քրիստոնեաների բնաջնջումն ընդհանրապէս ընկալւում է իբրև XX դարի առաջին ցեղասպանություն» (27 Սեպտեմբերի, 2001թ.):

Սուրբ Աթոռի մօտ ՀՀ դեսպանութիւն